Forum Eerste Wereldoorlog

[eagle]

Dulce et decorum est

aanleiding voor dit stukje is de film "Im Westen nichts neues"(de zwart-wit versie,uit 1930), die gisteravond op Duitsland 4 (satelliet) uitgezonden werd in het kader van het Oscar-weekend. Ik had de film al enkele keren gezien en heb ooit ook het boek gelezen maar mij viel het volgende op:
de leraar Kantorek roept zijn klas op om zich aan te melden voor de oorlog met een vlammende rede, hij citeert daarbij Horatius:
Dulce et decorum est ....". De leerlingen gaan vervolgens vol enthousiasme de oorlog in.

http://www.remarque.uos.de/iwnnfilm.htm

De volledige tekst van het gedicht is:

Oden III. 2

Angustam amice pauperiem pati
robustus acri militia puer
condiscat et Parthos ferocis
vexet eques metuendus hasta

vitamque sub divo et trepidis agat
in rebus. Illum ex moenibus hosticis
matrona bellantis tyranni
prospiciens et adulta virgo

suspiret: ´Eheu, ne rudis agminum
sponsus lacessat regius asperum
tactu leonem, quem cruenta
per medias rapit ira caedes.´

Dulce et decorum est pro patria mori:
mors et fugacem persequitur virum
nec parcit inbellis iuventae
poplitibus timidove tergo.

Virtus repulsae nescia sordidae
intaminatis fulget honoribus
nec sumit aut ponit securis
arbitrio popularis aurae.

Virtus, recludens inmeritis mori
caelum, negata temptat iter via
coetusque volgaris et udam
spernit humum fugiente pinna.

Est et fideli tuta silentio
merces: vetabo, qui Cereris sacrum
volgarit arcanae, sub isdem
sit trabibus fragilemque mecum

solvat phaselon. Saepe Diespiter
neglectus incesto addidit integrum;
raro antecedentem scelestum
deseruit pede Poena claudo.

in vertaling:
II.
Ontberingen gewillig te verdragen
moet sterke knaap in strengen krijgsdienst leeren
en met zijn lans te paard een schrik en geesel
voor Parthen worden, die den nek niet buigen.

In ´t vrije veld en ´t barnen der gevaren
moet hij zijn dagen slijten. Als dan eens
de Grootvorstin van een vijandig land
hem van de tinnen harer burcht aanschouwt,

dan zal zij, zal haar huwb´re dochter klagen:
"Och moge toch mijn princelijk bruigom,
zoo onervaren in ´t soldatenleven,
dien fellen leeuw in ´t bloedtooneel ontwijken!"

´t Is blijde roem voor ´t vaderland te sterven.
Ook hem die vlucht, haalt toch de dood wel in,
genadeloos voor lafbeks rug en kuiten.

De geesteshoogheid, die geen zwichten kent,
troont zonder smet of blaam en zwaait den schepter,
verheven boven volksgunst van den dag.

Die geesteshoogheid wint onsterflijkheid,
die zoekt den weg, waarlangs geen sterv´ling gaat;
van ´t laag gewoel en van den drassen grond
wiekt hij omhoog, de starren te gemoet.

Ook ´t trouwe zwijgen vindt zijn veilig loon.
Neen, niemand die ´t mysterie heeft verraden,
zij ooit met mij onder hetzelfde dak

of in dezelfde boot! Want Jupiter
grijpt in zijn toorn wel schuldeloos met schuldig
en zelden blijft de misdaad ongeboet,
al strompelt het Gericht ook achteraan.

Uit: Horatius en zijn Brief over de dichtkunst, met twintig andere gedichten vertaald door Dr. A. Rutgers van der Loeff. Boucher - Den Haag. MCMXXXIX.

de tekst is ook gebruikt voor misschien wel het meest bekende gedicht van de twintigste eeuw, geschreven door Wilfred Owen

http://www.warpoetry.co.uk/owen1.html

[Mark]

[RJ]

Wat een prachtig gedicht is het toch! Interessant topic dit, het viel mij bij het kijken van de 1930 film ook op.

Hier het hele gedicht van Wilfred Owen:

Dulce Et Decorum Est

Bent double, like old beggars under sacks,
Knock-kneed, coughing like hags, we cursed through sludge,
Till on the haunting flares we turned our backs
And towards our distant rest began to trudge.
Men marched asleep. Many had lost their boots
But limped on, blood-shod. All went lame; all blind;
Drunk with fatigue; deaf even to the hoots
Of disappointed shells that dropped behind.

GAS! Gas! Quick, boys!-- An ecstasy of fumbling,
Fitting the clumsy helmets just in time;
But someone still was yelling out and stumbling
And floundering like a man in fire or lime.--
Dim, through the misty panes and thick green light
As under a green sea, I saw him drowning.

In all my dreams, before my helpless sight,
He plunges at me, guttering, choking, drowning.

If in some smothering dreams you too could pace
Behind the wagon that we flung him in,
And watch the white eyes writhing in his face,
His hanging face, like a devil's sick of sin;
If you could hear, at every jolt, the blood
Come gargling from the froth-corrupted lungs,
Obscene as cancer, bitter as the cud
Of vile, incurable sores on innocent tongues,--
My friend, you would not tell with such high zest
To children ardent for some desperate glory,
The old Lie: Dulce et decorum est
Pro patria mori

[RJ]

Nederlandse vertaling

Hoe zacht en eervol

Zwaarbeproefd, kromgebogen als oude kerels,
Vloekten we ons hijgend hoestend door het slijk.
Achter ons verdween de gruwel van het front.
Voort ploeterden we, naar verder weg gelegen onderkomens.
Er waren er die lopend sliepen. Anderen, hun laarzen kwijtgeraakt,
Strompelden op bebloede voeten.
Uitgeput was iedereen, verstomd, niets ziend,
Doof zelfs voor de vlakbij neervallende gasgranaten.

Gas! Gas! werd er gebruld. Als de donder rukten we
Die rotmaskers net op tijd over ons hoofd.
Een kreeg het niet voor elkaar, strompelde rond
En krijste vertwijfeld als iemand zich ten dode wetend.
Vaag zag ik door mijn beslagen glazen, in een dichte waas
Als onder water in een snotgroene zee, hoe hij verzoop.

Elke nacht droom ik van hem. Hij stort zich op mij, kokhalst,
snakt naar adem en verzuipt opnieuw. Machteloos kijk ik toe.

Jij zou ook eens in zo’n afgrijselijke droom,
Mee moeten lopen met de kar waarop hij toen werd afgevoerd.
Zien hoe hij aldoor zijn ogen opensperde,
Zijn mond open en dicht ging als bij een stomme vis,
En bij iedere gierende ademstoot moeten horen
Hoe het bloed omhoog borrelde uit zijn verrotte longen,
Als gore etter uit een verkankerde wond in een onschuldig lijf.

Mijn vriend, je zou het voorgoed uit je kop laten
Jonge jongens hunkerend naar heldenroem,
Zo stomweg die godvergeten leugen wijs te maken:
Dulce et decorum est pro patria mori.

[Hoe zacht en eervol is het te sterven voor het vaderland]

Vertaling Menno Wielinga

[RJ]

[Mario]

Hoi RJ,

Waar is dat van?

[RJ]

Ha Mario,

Ik kwam het toevallig tegen. Is een kunstwerkje van iemand.
Zie deze site: http://www.free-range.org.uk/cgi-bin/portfolio.pl?memberID=7427